Mùa mưa và Hoa lan

Mùa mưa đang đến. Sau những ngày nắng nóng gắt, vài cơn mưa đã mang lại không khí mát mẻ.

Sau 3 ngày mưa liên tiếp vào buổi chiều. Ngày thứ tư ra thăm mấy chậu lan của mình. Thật buồn và không tin vào mắt mình. Khá nhiều cây lan bị thối đọt.

Sau khi sát trùng dao cắt mình phải tiến hành cắt bỏ các đọt và lá bị thối nhũn. Thế là công lao sau bao ngày bị tiêu tan.

Chợt nhớ ngày đó có người bạn trồng lan lâu năm. Anh ấy bảo mình khi trời mưa kéo dài vài ngày cần cẩn thận đối với hoa lan.

Mình lục ra thấy gói thuốc trị thối nhũn cho bắp cải anh ấy cho mình. Tiến hành xịt lên cây. Sau mấy ngày cây có dấu hiệu khôi phục lại.

Thuốc trị thối nhũn cho hoa lan

Diệt ốc sên cho hoa lan

Mùa mưa đến hoa lan đâm chồi và ra rể non. Tuy nhiên đây cũng là lúc ốc sên hoành hành dữ dội nhất.

Sau cơn mưa ốc sên bò khắp nơi. Nếu dùng thuốc diệt ốc sên rắc trên mặt chậu hoa lan thì hiệu quả chưa cao.

Do ốc sên rất thích ăn lá xa lách. Bạn nên pha thuốc diệt ốc sên vào nước sau đó ngâm lá xà lách vào trong dung dịch này vài phút.

Trước khi để lá xà lách trên mặt chậu lan nên rắc thêm một ít thuốc diệt ốc sên lên mặt.

Ánh sáng cho hoa lan

Ánh sáng là yếu tố quan trọng và cần thiết đói với sự sinh trưởng và phát triển của cây lan. Nhờ có ánh sáng mà cây lan tổng hợp các chất dinh dưỡng. Ngoài ra ánh sáng đóng vai trò quyết định để cây Lan ra hoa. Khi thiếu ánh sáng cây lan không thể ra hoa được.

Tùy theo loại lan mà có nhu cầu về ánh sáng khác nhau. Có loài chịu ánh sáng, có loai chỉ chịu ánh sáng trung bình.

Có thể phân ra một cách tương đối như sau :

• Loại chiu ánh sáng 100 % : Các loài lan này có thể trồng trực tiếp ngoài trời. Ví dụ : Vanda teres Arpophylium, Arachnis, Oncidium Jonesianum, Renanthera...
• Loại chịu ánh sáng 75 % : Các loài hoa : Denrobium, Vanda, Cattleya..
• Loại chịu ánh sáng 50 % : Loai lan này nên trồng dưới giàn che để không bị cháy lá. Ví dụ : Ansellia Catasetum,....
• Loại chịu ánh sáng 30 % : Loai lan này thích nghi với độ sáng yếu ớt. Ví dụ : Phalaenopsis, Phaphiopedilum, O.concolor, Odntoglossum..

Cách chia các loại trên mang tính tương đối. Người trồng lan cần quan sát và theo dõi để điều chỉnh ánh sáng cho cây lan thích hợp mới mang lại kết quả tốt.

Độ ẩm cho hoa lan

Độ ẩm là yếu tố quan trọng đối với sự sinh trưởng và phát triển cây hoa lan. Nên trồng hoa lan ở những vùng có độ ẩm quanh năm thích hợp thì hoa lan mới phát triển tốt.

Độ ẩm thay đổi theo giờ trong ngày và theo mùa trong năm. Độ ẩm tối đa vào lúc sáng sớm. đến gần trưa nắng nóng lên nên độ ẩm giảm xuống. Độ ẩm vào mùa nắng sẽ thấp hơn vào mùa mưa. Nếu độ ẩm không đạt  yêu cầu thì phải tạo biện pháp cần thiết để giúp vườn lan lúc nào cũng đạt độ ẩm nhất định. Thông thường độ ẩm cho cây lan vào khoảng 75 % là tốt nhất.

Khi độ ẩm tại chậu lan dưới 50 % thì cây Lan sẽ chậm phát triển và dễ bị các loai bệnh hại tấn công. Khi trồng lan ở vùng có độ ẩm thấp nên dùng giàn che và dùng giá  thể có tinh hút ẩm cao cho vào chậu trồng. Ngoải ra khi trồng lan trên sân thượng có thể đặt nhiều chậu nước để tạo độ ẩm cho hoa lan nhờ sự bay hơi của nước trong chậu.

Tưới nước cho hoa lan

Tưới nước cho Hoa lan đóng vai trò rất quan trọng trong việc giúp cây lan sống và phát triển.

Cha ông ta có câu : Nhất nước, Nhì phân, Tam cần, Tứ giống. Nước đóng vai trò quan trọng nhất so với phân bón, cách chăm sóc và giống cây.

Một số chú ý khi tưới nước cho hoa lan :

• Nên tưới nước cho hoa lan vào buổi sáng vì tưới hoa lan sẽ được chuẩn bị nước cho buổi trưa nắng gắt và đến tối thì nước đọng trên lá và thân của hoa lan đã khô hẳn tránh các mầm bệnh và vi khuẩn có điều kiện phát triển.
• Đối với các chậu nhỏ sẽ tưới nhiều nước hơn so với chậu lớn.
• Nước tưới cho hoa lan là nước mưa sẽ rất tốt, nếu sử dụng nước máy nên để qua đêm chỗ giảm bớt Clo trong nước. Hãy để cho nhiệt độ nước tưới vào hoa lan bằng với nhiệt độ môi trường, tránh nóng quá hoặc lạnh quá.
• Khi cây đã có nụ hoặc hoa, tránh tưới nước thẳng lên nụ và hoa.
• Nếu thấy lá cây chuyển sang màu vàng và rể bị thối nên xem lại lượng nước tưới và thay thế giá thể nếu cần thiết.

Phân hữu cơ cho hoa lan

Để có những nhánh hoa lan đẹp ngoài phân vô cơ người chăm sóc hoa lan cần bổ sung thêm phân hữu cơ. Khi bón phân hữu cơ trực tiếp lên hoa lan thì ban đầu cây phát triển rất tốt nhưng một thời gian sau thỉ cây lan bị bệnh thối đọt, v.v... do vi khuẩn có trong phân hữu cơ gây ra.

Hoa lan thường hấp thu tốt dinh dưỡng dưới dạng chất lỏng.

Một số chất hữu cơ có sẵn trong mỗi gia đình có thể đem tưới cho hoa lan rất tốt :

• Nước vo gạo : Có thể tưới hàng ngày cho hoa lan
• Nước trà : Sau khi uống trà, để nguội, pha loãng nước trà tưới lên cây lan rất tốt.
• Đầu tôm, cá (Nước ngọt) ủ kín trong tình trạng yếm khí. Sau khoảng 3 tháng, chắt nước tưới cho lan, pha loãng. Tuần tưới 1 lần. Loại nước này có lượng đạm rất cao.

 Hoa lan rừng

Trồng hoa lan rừng là thú vui của nhiều người. Còn gì vui bằng sau nhiều tháng ngày chăm sóc, nhánh hoa lan rừng bung nụ và nở hoa.

Dọc đường Đinh Tiên Hoàng gần Lăng Ông Bà Chiểu có hai bà cụ bán lan rừng cột thành từng bó nhỏ để trên vệ đường. Tôi thường ghé thăm hai cụ để tìm vài nhánh lan lạ.

Lúc ban đầu mình mua về trồng thì cây lan chết liên tục (buồn lắm). Sau này được các anh em trồng lan rừng lâu ngày chỉ dẫn nên Tết này mấy bụi lan rừng của mình cũng khoe sắc.

Lan rừng mua về nên chọn cây xanh tốt, mập mạp.

Hoa phong lan rừng mới mua về

Cần mạnh dạn lột bỏ lớp lá già và dùng kéo đã sát trùng sau từng nhát cắt bằng Cồn cắt hết các rễ già, gãy dập.

Sau đó cột lại thành từng bó nhỏ treo ngược lại vài ngày. Mục đích thay đổi trạng thái sống của cây hoa lan để kích thích cây lan phát triển.

Hoa phong lan rừng bị treo ngược.

Trong thời gian này vẫn tưới nước bình thường cho cây lan. Sau đó đem ghép vào khúc cây, Chú ý khi ghép vào khúc cây nên dùng dây điện vì dùng dây kẽm không bọc nhựa. Khi dây kẽm bị sét rỉ sẽ làm hư cây. Nếu có điều kiện bạn nên dùng máy bắn đinh thì tốt nhất.

Hoa phong lan rừng đã ghép vào thân cây bằng dây điện và máy bắn đinh

Tôi thường ghé thăm cụ già bán lan rừng bên vệ đường để mua vài nhánh lan rừng về trồng.

Lúc đầu khả năng sống của cây mới mua về rất thấp do nhiều nguyên nhân.

Sau thời gian dài trồng không sống các cây lan rừng vốn rất khỏe mạnh. Tôi rút ra một số kinh nghiệm khi chọn lan rừng bán bên vỉa hè. Tùy loại lan mà chọn, nhưng nói chung như sau :

Lan Ngọc Điểm

• Nên chon 1 bụi lan, không nên chọn các nhánh lẻ tẻ. Trong bụi lan có nhiều cây con, không nên chọn các cây đã già vì cây này chỉ còn chức năng giữ nước mà không còn ra hoa nữa.
• Cây mới mua về phải cắt rễ sát gốc còn khoảng 1 cm là được.
• Thân cây phải tươi, không bị dập hoặc gãy nhiều.
• Các lá non có bị đốm đỏ hay úng thối không ?
• Dùng 2 ngón tay vê qua vê lại thân cây giống như vấn thuốc lá xem thân và lá cây lan có lắc lư rời rạc hay không ? Nếu có đừng mua.

Tuy trồng lan rừng từ cây còn nhỏ tới lớn rồi cho ra hoa khá cực công. Tuy nhiên bạn sẽ cảm nhận được nhiều niềm vui khi ngồi bên cây lan đươc chăm sóc cho nở hoa đẹp.

Thuốc trừ sâu bảo vệ môi trường

Để trồng chậu hoa lan đẹp phải tốn nhiều công sức như : Bón phân, xịt thuốc trừ sâu, v.v...

Tuy nhiên khi sử dụng thuốc trừ sâu sẽ ảnh hưởng đến môi trường và gây độc hại cho người xịt thuốc.

Bạn có thể dùng những nguyên liệu có sẵn trong nhà để tạo ra một hỗn hợp phun lên chậu lan.

Nguyên liệu gồm : Gùng củ, tỏi, ớt trái, rượu trắng,

Cho tất cả vào máy xay nhuyễn rồi. Ủ trong lọ kín sau 10 ngày lấy ra pha loãng với nồng độ  :
200 ml nước cốt với 5 lít nước để phun lên cây lan.

Cách trồng hoa lan Thủy tiên

Khi hoa lan Thủy tiên có từ 6 lá trở lên người ta thường gọi là Sơn Thủy tiên.

Hoa lan thủy tiên

Thủy tiên và Kim Điệp thuộc loai lan Hoàng thảo, thường ra hoa vào mùa xuân. Nếu trồng cây từ nhỏ nên duy trì chế độ tưới cố định. Ví dụ : buổi sáng thì thường xuyên tưới buổi sàng. Để cho cây lan thích nghi và phát triển.

Muốn cây ra hoa vào dịp Tết cần ngưng tưới nước khoảng 15 ngày để cho cây khô cằn.Lúc này cây dồn hết sức vào mầm hoa để phát triển. Ngưởi ta thường dùng dớn đá để trồng Thủy Tiên.

Do rể cây lan Thủy tiên rất to mà cọng của dớn đá rất lớn nên cây bám vào khỏe. Ngoài ra người ta còn dùng thân cây vú sữa, nhãn, cà phê để ghép lan Thủy tiên và Kim điệp.

Hoa lan ra nụ là kết quả sau thời gian dài chăm sóc.

Hoa lan Dendro đang ra nụ

Hoa lan ra nụ

Thời gian này cần chú ý chăm sóc cây hoa lan cẩn thận hơn kẻo công sức sau bao ngày bị sâu rầy, ong phá hoại.

Nếu thấy từng đàn kiến bò lên chồi và nụ hoa có nghĩa cây hoa lan bị rệp rồi. Kiến và rệp sông cộng sinh với nhau. Rệp hút nhựa của chồi và nụ hoa thải ra chất nhầy. Kiến ăn chất thải ra này. Ngoài ra kiến còn giúp sức di chuyển rầy ra chổ mới để hút nhựa của chồi hoa.

Thời điểm này nên xịt thuốc rầy lên cây càng sớm càng tốt để bảo vệ nụ hoa lan. Khi thấy kiến không còn bò lên nụ hoa nữa thì yên tâm.